Realisatie van het beleid
Wat wilden we bereiken?
Ruimtelijk Beleid
• Een prettige woon- en werkomgeving door een goede ruimtelijke ordening voor ons gehele grondgebied.
• Een integraal ruimtelijk beleidskader.
• Soepele invoering van de Omgevingswet.
• Het actief betrekken van inwoners en andere belanghebbenden bij de keuzes op het gebied van ruimtelijke ontwikkeling die hen raken.
• Behoud van de natuur- en landschappelijke waarde van onze gemeente.
Wat wilden we bereiken?
Wonen
• Een passend en gevarieerd woningaanbod dat tegemoetkomt aan de wensen en behoeften van onze inwoners.
• Een duurzame en toekomstbestendige woningvoorraad.
• Goede samenwerking met de woningbouwcorporaties voor realisatie van doelstellingen op het gebied van huisvesting en uitvoering van de prestatieafspraken.
• Voldoende kansen voor doelgroepen waaronder starters op de woningmarkt.
• Ruimte (aantallen) zodat we voldoende woningbouw kunnen realiseren om onze doelstellingen te bereiken.
Regio (Rijn en Veenstreek & Holland Rijnland)
• Verankering Nieuwkoop in de diverse strategische (sub) regionale agenda's waar onder de 'De Groene Poort naar de Randstad', Hart van Holland, Woonvisie, Regionale Strategie Mobiliteit (RSM) en de Regionale Energie Strategie (RES)
• Aan de hand van de gezamenlijke strategische agenda Ruimte ervoor zorgen dat Nieuwkoop aansluiting vindt op bovenregionale agenda’s en lobbytrajecten, zoals het Groeifonds, MIRT en verstedelijkingsstrategie Zuid-Holland 2.0.
Energietransitie
• Uitvoeren maatregelen Klimaatakkoord.
• Aardgasvrij maken gebouwde omgeving waaronder ook ons eigen vastgoed.
• Leveren van een bijdrage aan het opstellen van een regionale energiestrategie.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Ruimte
Implementatie Omgevingswet en Wet kwaliteitsborging bouwen
Aan de hand van het 'Programmaplan invoering Omgevingswet' zijn de voorbereidingen getroffen om op 1 juli 2023 (na opnieuw uitstel van 1 juli 2022 tot in eerste instantie 1 januari 2023 en later 1 januari 2024) te kunnen werken volgens de Omgevingswet. Belangrijk is om ondanks het uitstel de doelstellingen van de Omgevingswet niet uit het oog te verliezen. We blijven prioriteit geven aan het zoveel mogelijk voorkomen van een ‘dip’ in de dienstverlening bij de overgang naar het nieuwe stelsel.
Het is in 2022 gelukt om de software tijdig goed werkend te krijgen. Als tweede gemeente van Nederland zijn we april 2022 live gegaan met vergunningensoftware die Omgevingswetproof is. Ook de koppeling met de testomgeving van het nieuwe DSO is gelegd en werkend. Naast vergunningssoftware is ook de implementatie van plansoftware voor bestemmings- en omgevingsplan in vergevorderde fase. De noodzakelijke verordeningen zijn aangepast en de gemeenteraad heeft besloten over wanneer hij gebruik wil maken van het adviesrecht bij omgevingsvergunningsaanvragen. In februari staat nog de vaststelling van de participatieverordening gepland.
Het doorlopend uitstellen van de wetten leidt echter ook tot extra werk. Zo komt er een nieuwe planning voor bijscholingscursussen voor de organisatie en moeten de financiële consequenties van het uitstel, voor vooral de legesinkomsten, opnieuw worden bekeken. Ook zal de raad tussentijds aanpassingen moeten doen op de legestarieventabel waarbij was uitgegaan van implementatie per 1-7-2023.
Openbaar vervoer
Het aantal reizigers is na de Corona-dip nog niet terug op het niveau van 2019 en de nieuwe concessie Zuid-Holland Noord heeft twee jaar vertraging opgelopen. In augustus 2022 hebben Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland aan vervoerder Arriva een noodconcessie verleend om zo de continuïteit van het Openbaar Vervoer te waarborgen. Deze noodconcessie loopt van half december 2022 tot half december 2024.
In het tweede kwartaal van 2022 heeft de provincie Zuid-Holland de procedure voor de nieuwe concessie weer opgepakt. In oktober 2022 is het Programma van Eisen Concessie Zuid-Holland Noord door Gedeputeerde Staten vastgesteld. Daarna is de inschrijvingsfase van de openbare aanbesteding van start gegaan. Naar verwachting wordt rond de zomer van 2023 de nieuwe vervoerder bekend gemaakt.
In 2022 overlegden we met Arriva. Er is door Arriva voor de dienstregeling van 2023 gekeken naar kleine verbeteringen van de lijn tussen Nieuwkoop en Alphen aan den Rijn voor met name middelbare scholieren.
Recreatieparken
In september 2021 nam Provinciale Staten de Motie ‘Permanente bewoning woonparken gemeente Nieuwkoop’ aan. De provincie toetst de parken aan de provinciale meetlatprocedure. De gemeente heeft nogmaals gevraagd om snelle besluitvorming door een zienswijze in te dienen bij de provinciale herziening van de ‘Module Ruimte en Wonen’. De reactie van de provincie was dat besluitvorming met betrekking tot de recreatieparken met een afzonderlijk voorstel aan Provinciale Staten wordt voorgelegd. Besluitvorming wordt in 2023 verwacht.
Wonen
Versnellen woningbouw
Op 1 oktober 2021 is, in het kader van Nieuwkoop Bouwt, het nieuwe team Woningbouw van start gegaan. Direct bij aanvang is ingezet op het aanbrengen van focus, op het tot stand brengen van een goede samenwerking, het opdoen en delen van kennis en het optimaliseren van processen gericht op het versnellen van de woningbouwopgave. Om te kunnen versnellen zijn raamcontracten aanbesteed en is ingezet op het vergroten van kennis op het gebied van planselectie. Een belangrijk evenement hierbij was de leerzame netwerkmeeting met een groot aantal marktpartijen. Er is veel kennis opgehaald gericht op het succesvol organiseren van planselecties in een overspannen markt. Ook hebben wij hiermee Nieuwkoop als aantrekkelijke opdrachtgever op de kaart gezet. De organisatorische randvoorwaarden voor een versnelling zijn op orde. Waar mogelijk wordt versneld (zie voor een nadere toelichting per woningbouwproject het thema Grondzaken en Vastgoed).
Anticiperen woningmarkt
De ontwikkelingen op de woningmarkt laten zich moeilijk voorspellen. Wij zetten ons er desondanks voor in om woningen in de gemeente zo (financieel) bereikbaar en betaalbaar mogelijk te houden en te maken. In 2022 heeft de raad, voortbordurend op de ‘verkenning instrumenten betaalbare woningen voor jongeren en starters’, het maximumbedrag van de starterslening verhoogd naar € 50.000 en de prijsgrenzen in de doelgroepenverordening aangepast. Hiermee blijft het tot op zekere hoogte mogelijk om te sturen op betaalbaarheid, ondanks de prijsstijgingen van de afgelopen jaren. We blijven daarnaast zoeken naar mogelijkheden om instrumenten zoals koop- en erfpachtconstructies in te zetten. Via tenders voor woningbouwprojecten hebben we ontwikkelaars gevraagd hierin actief mee te denken over (on)mogelijkheden.
Actualiseren Regionale Woonagenda en Huisvestingsverordening
Onderzoeksbureau Companen werkte in 2022 in opdracht van de regio Holland Rijnland verder aan het actualiseren van de Regionale Woonagenda (RWA) en de Huisvestingsverordening (HVV). Hierin maken we als regio afspraken over respectievelijk de woningbouw en de woonruimteverdeling. De stukken zijn ter inzage gelegd door het Dagelijks Bestuur van Holland Rijnland, zodat onder andere gemeenteraden kunnen reageren met een zienswijze.
Nationale Woon- en Bouwagenda
Ook de Rijksoverheid heeft zich in 2022 geroerd via de Nationale Woon- en Bouwagenda (NWBA). Het Rijk pakt hiermee meer regie op het gebied van volkshuisvesting. In de NWBA worden financiële regelingen, instrumentarium en wetgeving aangekondigd, met als doel de woningbouw vlot te trekken en zoveel mogelijk te zorgen voor passende en betaalbare huisvesting. De uitgangspunten in de programma’s beïnvloeden het toekomstige regionale en lokale woonbeleid. We noemen hieronder een aantal voorbeelden:
- Woningbouwprogrammering met tweederde betaalbare woningbouw;
- Streven tot toegroeien naar 30% sociale huurwoningen per gemeente;
- Verplichting voor gemeenten om een woonzorgvisie op te stellen;
- Voorstel tot aanpassing van de huisvestingswet, onder andere met betrekking tot toewijzing van woningen aan woningzoekenden met lokale binding;
- Voorbereiding Wet versterken regie volkshuisvesting met onder andere definities van sociale en midden huurwoningen.
Regionale Realisatieagenda Wonen
Op basis van de NWBA heeft het Rijk in 2022 Samenwerkingsafspraken Woningbouw gemaakt met de provincies. De Regionale Realisatieagenda Wonen (RRAW) Holland Rijnland is een doorvertaling hiervan naar de gemeenten in onze regio. In 2022 is een concept van de RRAW geschreven. Het doel is het versnellen van de woningbouw in de regio. De RRAW biedt kansen om afspraken te maken met het Rijk en de Provincie over knelpunten en randvoorwaarden die we tegenkomen in onze eigen woningbouwprojecten. De uitwerking daarvan vindt plaats aan zogenaamde 'versnellingstafels'. Aan deze versnellingstafels overleggen overheden, woningcorporaties en marktpartijen over de voortgang van de realisatie van de woningbouwopgave. Hierbij worden mogelijke knelpunten besproken en oplossingen gecreëerd. Hier kunnen wij bijvoorbeeld de opname van Langeraar-West op de planlijst bepleiten.
Samenwerking woningcorporaties
In samenwerking met woningcorporaties Woondiensten Aarwoude, Woningstichting Nieuwkoop en hun huurdersorganisaties hebben wij in 2022 uitvoering gegeven aan de prestatieafspraken 2022-2025. Eén van de hoogtepunten hiervan was de ontwikkeling van 16 nieuwe sociale huurwoningen door Woondiensten Aarwoude op de voormalige locatie van basisschool De Vosseschans in Ter Aar. Voor de periode 2023-2025 hebben we nieuwe afspraken vastgelegd in een addendum. In het addendum op de lokale prestatieafspraken in Nieuwkoop hebben we een doorvertaling gegeven aan de nationale prestatieafspraken. De onderwerpen waarover nieuwe afspraken zijn gemaakt zijn: duurzaamheid, monitoring van de afspraken, beschikbaarheid en nieuwbouw, doorstroming en het vergemakkelijken van de overstap naar een levensloopbestendige woning en het opstellen van een Woon-zorgvisie.
Met Vestia waren er geen lopende prestatieafspraken in 2022. Woningstichting Vestia is per 1 januari 2023 opgesplitst in drie lokale corporaties. De woningen in Nieuwkoop zijn onderdeel van de nieuwe woningcorporatie Hof Wonen, die voornamelijk woningen heeft in de gemeente Den Haag. De insteek voor de woningen in de gemeente Nieuwkoop is niet veranderd. Het doel van Hof Wonen is de woningen in Nieuwkoop te verkopen. Sinds het najaar van 2022 is er sprake van overleg tussen Woondiensten Aarwoude en Hof Wonen over de overname van 'Vestia bezit'.
Wonen met zorg
Companen presenteerde in 2022 de resultaten van hun behoefteonderzoek naar ouderenhuisvesting in Nieuwkoop aan de gemeenteraad. Wij hebben hierover nadere afspraken gemaakt met de woningcorporaties. Ook zetten we in op realisatie van woonzorgconcepten in onze gemeentelijke woningbouwprojecten, bijvoorbeeld in Buytewech-Noord en Vrouwenakker-West. Tot slot heeft de portefeuillehouder het startsein gegeven voor de bouw van een nieuwe locatie van Futura Zorg op de oude locatie van Het Kompas in Ter Aar.
Flexwoningen
In september beoordeelde de raad de plannen voor de plaatsing van achttien flexwoningen als onvoldoende uitgewerkt. De woningen waren in eerste instantie bedoeld voor de opvang van ontheemden uit Oekraïne om daarna beschikbaar te komen voor andere doelgroepen. Daarop is besloten een aantal stappen terug te zetten en eerst het eerder aangekondigde onderzoek naar flexwonen af te ronden. Dit spoor is gericht op het snel toevoegen van (tijdelijk) sociale huurwoningen voor een brede doelgroep zoals starters en jongeren. Op basis van een opgesteld plan van aanpak is gestart met het onderzoek. Daarbij is ook het Expertteam Woningbouw van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland om advies gevraagd.
Schiphol
In oktober 2022 is de Bestuursovereenkomst Intenties Samenwerking Novex Schipholregio ondertekend door diverse ministers en de voorzitter van de Bestuurlijke Regie Schiphol. Bedoeling is een betere samenwerking tussen het Rijk, provincies en gemeenten in de Schipholregio.
Aanvullingswet geluid (cumulatie van vliegtuiggeluid)
Het was de bedoeling dat gelijktijdig met de invoering van de Omgevingswet (1 januari 2024) ook de Aanvullingswet geluid in werking zou treden. Deze aanvullingswet formuleert nieuwe rekenregels voor vliegtuiggeluid die veel strenger zijn dan nu het geval is. Hierdoor wordt het moeilijker om woningbouwplannen in de nabijheid van de luchthaven Schiphol te ontwikkelen. Deze wet heeft dan ook tot veel bezwaren geleid bij alle gemeenten rondom Schiphol en andere belangengroepen. Ook Nieuwkoop heeft gereageerd. Het onderdeel in de wet over de strengere rekenregels voor luchtvaartgeluid is door het Rijk in de pauzestand gezet. De regels treden dus niet automatisch in werking als de nieuwe Omgevingswet ingaat.
Herziening provinciaal Omgevingsbeleid 2022
De herziening van het provinciaal Omgevingsbeleid Ruimte en Wonen 2022 omvatte een vijftal onderwerpen rondom de thema’s ruimte en wonen. Zowel de gemeente als de regio Holland Rijnland dienden in juni 2022 een zienswijze in op het beleid en hebben ingesproken tijdens de provinciale hoorzitting. Hierin is gevraagd de locatie Langeraar Noordwest uit te breiden met Langeraar West. Deze locaties kunnen dan als één integraal plan worden ontwikkeld. De provincie heeft aangegeven dat er op dit moment meer dan voldoende woningbouwplannen zijn in de regio. In de eerste helft van 2023 kijkt de provincie of er nieuwe programmeerruimte is, dan kan deze locatie opnieuw regionaal afgewogen worden.